Η ιστορία δύο κοριτσιών και μιας κούκλας

Κάθε φορά που κάνουμε πρακτική εξάσκηση (καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση) στη κούκλα, ας γνωρίζουμε την ιστορία γύρω από αυτήν. Στη Σουηδία σε παλιούς χρόνους ζούσε ένας γιατρός με την οικογένεια του και μια 16άχρονη κόρη. Μια μέρα έκανε πατινάζ στον πάγο στη λιμνούλα που ήταν πίσω από το σπίτι τους. Ο πάγος έσπασε και το κορίτσι βρέθηκε στο νερό. Οταν ο πατέρας της αντιλήφθηκε ότι έλειπε, ήταν ήδη πολύ αργά για την μικρή Annie που πνίγηκε στο παγωμένο νερό! Το ασθενοφόρο έφτασε στο σπίτι και έδωσε τις πρώτες βοήθειες χωρίς να κάνουν καρδιακές μαλάξεις και συμπιέσεις. Ούτε καν ο πατέρας της που ήταν γιατρός γνώριζαν αυτή την πρωτοποριακή για την εποχή τεχνική. Οταν κατέφτασαν στο νοσοκομείο, η επικεφαλής αρχίατρος ρώτησε αν είχαν κάνει καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση και πήρε αρνητική απάντηση. Οταν ανέφερε στους διασώστες ότι έπρεπε να χρησιμοποιήσουν αυτά που είχαν μάθει στο τελευταίο σεμινάριο, αυτοί είπαν ότι δεν είχαν κάνει πρακτική εξάσκηση ποτέ επειδή χρειαζόταν ένα πτώμα για να εξασκηθούν. Το κοριτσάκι είχε μεγάλες πιθανότητες να επανέλθει κυρίως αφού πνίγηκε σε παγωμένο νερό. Η αρχίατρος μίλησε με τον πατέρα και συνάδελφο της ο οποίος πρόσφερε το σώμα της άτυχης μικρής για πρακτική εξάσκηση. Ηταν η πρώτη φορά που είχε χρησιμοποιηθεί ένα πτώμα για πρακτική. Από τότε πολλές ζωές έχουν σωθεί κάνοντας πρακτική στη κούκλα προσομοίωσης που φέρει το όνομα της μικρής στη μνήμη της.

Παράλληλα σχεδόν, σύμφωνα με την ιστορία περίπου το 1880 το σώμα μιας νεαρής γυναίκας ξεβράστηκε στις όχθες του Σηκουάνα λίγο έξω από το κέντρο του Παρισιού. Το σώμα δεν έδειχνε σημάδια βίας και οι υποθέσεις για αυτοκτονία επικράτησαν. Σύμφωνα με μαρτυρίες από ορισμένους παθολογοανατόμους της εποχής στο νεκροτομείο του Παρισιού ήταν τόση η ομορφιά του νεαρού κοριτσιού που φτιάξανε ένα εκμαγείο, μια μάσκα αντίγραφο του προσώπου της, καθώς το σώμα της έμεινε στα αζήτητα και δεν το έψαξε ποτέ κανείς, όπως κανείς δεν έμαθε ποτέ και την ταυτότητα της. Μια άλλη εκδοχή μας λέει ότι καθώς το σώμα έμενε στα αζήτητα, στο νεκροτομείο αποφάσισαν σε συνεργασία με την αστυνομία να φτιάξουν μια μάσκα και να την εκθέσουν σε ένα παράθυρο που περνούσε όλο το Παρίσι και την έβλεπε μήπως και αναγνωρίσει κανείς την ταυτότητα της. Καθώς όμως η αναγνώριση από την μάσκα δεν βοηθούσε και πολύ αποφάσισαν τελικά να ψύξουν το σώμα της και να το εκθέσουν σε ένα ειδικό ψυχρό κλίβανο με κρυστάλλινο παράθυρο μαζί με 14 άλλα πτώματα που έμεναν στα αζήτητα του νεκροτομείου.

Ηταν το 1881 και ήταν η πρώτη φορά που έγινε κάτι τέτοιο στο Παρίσι. Τελικά, το κορίτσι πέρασε στη λήθη και θάφτηκε χαρακτηριζόμενη ως άστεγη και άπορη. Μεγάλες αντιθέσεις προκλήθηκαν τότε, καθώς υπήρχε μια μερίδα ανθρώπων που ισχυρίζονταν ότι το κορίτσι αυτό πέρα από την φυσική ομορφιά της, είχε μια γαλήνη στο πρόσωπο της, τα μαλλιά της ήτανε περιποιημένα, τα ρούχα της το ίδιο και τα χαρακτηριστικά της δεν έπειθαν για άστεγη. Από τότε το εκμαγείο με την μορφή της σαν να ζωντάνεψε και η γαλήνια έκφραση της χρησιμοποιήθηκε από πολλούς σε αντικείμενα τέχνης, από ζωγράφους, γλύπτες, κριτικούς τέχνης, ενέπνευσε συγγραφείς, ποιητές και διανοούμενους της εποχής. Λέγεται ότι στα επόμενα χρόνια έγινε σύμβολο της μόδας και της ομορφιάς και εξαπλώθηκε και σε άλλες χώρες.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1950, ο Δρ. Peter Safar πρωτοπόρος στον τομέα της ιατρικής έκτακτης ανάγκης ανάπτυξε τη μέθοδο ανάνηψης «στόμα με στόμα» σε συνδυασμό με την συμπίεση στο στήθος. Το 1958 παρουσίασε ένα άρθρο σχετικά με αυτή την τεχνική στο περιοδικό της Αμερικανικής Ιατρικής Ενωσης. Πίστευε, ότι η μέθοδος του θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και από όσους βρίσκονται εκτός του ιατρικού τομέα για να σωθούν ζωές, υπό την προϋπόθεση να τους δοθεί επαρκής εκπαίδευση στις τεχνικές του. Για πιο αποτελεσματική διδασκαλία αυτής της διαδικασίας, οραματίστηκε μια κούκλα για εξάσκηση σε αρχάριους στην καρδιοπνευμονική ανάνηψη και έτσι πλησίασε τον Asmund Laerdal για την δημιουργία ενός ρεαλιστικού μοντέλου. Ο Laerdal ανέλαβε την πρόκληση και κατασκεύασε την κούκλα δίνοντας τη μορφή της όμορφης νεαρής γυναίκας του Παρισιού και το όνομα του κοριτσιού από την Σουηδία που ενέπνευσε με τον θάνατο της την πρακτική εξάσκηση. Η σύγχρονη κούκλα ολοκληρώθηκε το 1960 και πωλείται με την ονομασία "Resusci Anne". Στη Βόρεια Αμερική είχε ήδη βαφτιστεί ''CPR Annie'', ενώ στην Ευρώπη σαν ''Little Annie''.

Ελλήνισε και απέδωσε: Κώστας Ανδρεάδης