Δράσεις διάσωσης στην αυτόνομη κατάδυση
Σχέδια δράσης στο βυθό, στην επιφάνεια, κατά την ρυμούλκηση και μεταφορά.
Καμιά διάσωση δεν μοιάζει με κάποια άλλη.
Αστάθμητοι παράγοντες τις κάνουν να διαφέρουν κάθε φορά.
Τέτοιοι παράγοντες μπορεί να είναι:
– Ο εξοπλισμός που χρησιμοποιείται στην κάθε διάσωση.
– Οι κλιματολογικές και καιρικές συνθήκες όπως: ισχυροί άνεμοι, θαλάσσια ρεύματα, κύματα.
– Σε τι κατάσταση βρίσκεται το θύμα , τρόπος αντίδρασης του κατά τη ρυμούλκηση, κατά τη μεταφορά του, αν π.χ. υποτροπιάζει η κατάστασή του ή αντιστέκεται λόγω πανικού κατά τη μεταφορά.
– Αν ο διασώστης διαθέτει και σε πιο βαθμό επαρκή:
- Φυσική κατάσταση.
- Ανάλογη εμπειρία.
- Ανάλογες γνώσεις.
- Ανάλογη ψυχραιμία.
Πριν δράσεις σκέψου.
Είναι προτιμότερο να σκεφτεί
κανείς μερικά δευτερόλεπτα πριν δράσει, μιας και στην αυτόνομη κατάδυση
απαιτούνται ακαριαίες επεμβάσεις που θα πρέπει να είναι πάση θυσία
αποτελεσματικές. Σε αντίθετη περίπτωση αυξάνουν οι πιθανότητες για
πρόκληση διπλού πνιγμού.
Ένας διπλός πνιγμός μπορεί να προκληθεί αν:
– Ο διασώστης κολυμπήσει προς το θύμα χωρίς να υπολογίσει την κακή φυσική του κατάσταση.
– Αν δεν έχει ειδοποιήσει από πριν εξωτερική βοήθεια (ταχύπλοο σκάφος κ.λπ.) ενδεχομένως να κουραστεί.
– Αν ο διασώστης δεν γνωρίζει την τεχνική των αποκρούσεων και των λαβών απαλλαγής και πιαστεί – γαντζωθεί από πάνω του το θύμα.
Να έχεις επίγνωση των δυνατοτήτων σου.
Αν
πιστεύεις πως μόνος σου δεν μπορείς να ανταπεξέλθεις σε μια διάσωση τότε
μην την κάνεις. Αναζήτησε βοήθεια ανώτερη από αυτή που θα προσέφερες
μόνος σου όπως:
– Εξειδικευμένη μεταφορά.
– Τοπικές αρχές – λιμεναρχείο.
– Ταχύπλοα ή αλιευτικά που υπάρχουν στη περιοχή.
Αν χρειάζεται μέχρι να κινητοποιηθούν τα αλλά μέσα προσέγγισε και διατήρησε στην επιφάνεια το θύμα. Περίμενε με υπομονή να έρθει η βοήθεια.
Σημείωση: Θα πρέπει όμως σε οποιοδήποτε σημείο της διάσωσης να έχεις τουλάχιστον τη δύναμη να εγκαταλείψεις το θύμα για να επιστρέψεις πίσω αν δεις ότι η βοήθεια αργεί και εσύ εξαντλείσαι. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να κινδυνεύσεις και εσύ. Το δόγμα «Καλύτερα ένα θύμα , παρά δυο» ισχύει πάντα!
Πραγματοποίησε διάσωση με τον ευκολότερο τρόπο.
Μια διάσωση δεν χρειάζεται πάντα ρυμούλκηση σώμα με σώμα. Αν δεν είναι απαραίτητο δεν χρειάζεται να κινδυνεύσεις.
Μπορείς να χρησιμοποιήσεις:
– Ναυαγοσωστικά σωσίβια
– Ναυαγοσωστικές σανίδες
– Πλωτά μέσα
Ζήτα πάντα βοήθεια όπου και αν βρίσκεσαι.
Ο διασώστης τόσο πριν ξεκινήσει τη διάσωση όσο και μετά δεν παύει να
αναζητά βοήθεια.
Αυτή επιτυγχάνεται με τη χρήση:
– Σφυρίχτρας
– Φωνής
– Οπτικών σημάτων
Μην χάνεις ποτέ την οπτική επαφή με το θύμα.
Όποια
μορφή και αν έχει η επέμβαση του διασώστη (προσέγγιση με κολύμπι ή με
πλωτό μέσο κ.λπ.) δεν θα πρέπει να χάνεται ποτέ η οπτική επαφή με το
θύμα. Το θύμα ανά πάσα στιγμή μπορεί να χάσει τις αισθήσεις του, να
είναι άδειο το τζάκετ του, να παρασυρθεί από τα κύματα ή από κάποιο
ρεύμα και να βυθιστεί. Αν έστω και για λίγο χάσετε την οπτική επαφή μαζί
του, κινδυνεύετε να το χάσετε για πάντα. Αν είναι δύσκολο να
διατηρήσετε τον οπτικό έλεγχο, τότε αναθέστε το έργο αυτό σε άλλα άτομα
στη στεριά που με τα χέρια τους θα σας κατευθύνουν προς το σημείο που
βρίσκεται ή φάνηκε τελευταία φορά το θύμα.
Απεκατέστησε την αναπνοή του θύματος.
Το θύμα
μπορεί να βρίσκεται σε μία από τις παρακάτω περιπτώσεις: –
Βρίσκεται στο βυθό και του τελειώνει ο αέρας, άρα χρειάζεται συντροφική
αναπνοή.
– Βρίσκεται στο βυθό αναίσθητος άρα του τοποθετούμε μια πηγή αέρα στο
στόμα,
του αφαιρούμε τυχόν βάρη και μόλις αναδυθούμε ελέγχουμε την αναπνοή
του. Αν αναπνέει τον ρυμουλκούμε με ηρεμία. Αν δεν αναπνέει το βγάζουμε
το συντομότερο δυνατόν έξω και σε σταθερό σημείο για αναζωογόνηση.
– Βρίσκεται στην επιφάνεια αναίσθητος οπότε ελέγχουμε την αναπνοή του και εν συνεχεία πράττουμε όπως στην προηγούμενη περίπτωση.
– Βρίσκεται αγχωμένος και πανικόβλητος στην επιφάνεια. Τον ηρεμούμε και στη συνέχεια τον ρυμουλκούμε.
Έλεγχε και φρόντισε για την πλευστότητα του θύματος.
Διώξε τον πανικό από έναν φοβισμένο και αγχωμένο αυτοδύτη βοηθώντας τον να επιπλεύσει.
Πράξε ως εξής:
– Δώσε του να κρατήσει κάτι που επιπλέει (σωσίβιο, πλωτήρα κ.λπ.)
– Αφαίρεσε του τα βάρη.
– Φούσκωσε του το τζάκετ για να τον κρατάει άνετα στην επιφάνεια.
– Καθησύχασε τον και υποστήριξε τον ψυχολογικά με λόγια ενθαρρυντικά.
– Βοήθησε τον να ξαπλώσει ανάσκελα πάνω στο φουσκωμένο τζάκετ και
παίρνοντας βαθιές αναπνοές να ξεκουραστεί και να χαλαρώσει.
Επανεκτίμησε την κατάσταση πριν συνεχίσεις.
Πριν ξεκινήσεις τη ρυμούλκηση σκέψου:
– Την απόσταση που σας χωρίζει από κάποιο ασφαλές μέρος (ταχύπλοο σκάφος, ακτή κ.λπ.)
– Την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το θύμα. Δηλαδή το επίπεδο ανταπόκρισης με το περιβάλλον, την ύπαρξη νηφαλιότητας, συνεργασίας ή πανικού αντίστοιχα και τέλος τις συνθήκες μεταφοράς.
Αναζήτησε για δεύτερο θύμα ενδεχομένως.
Αν το
θύμα βρέθηκε στην επιφάνεια σε άσχημη κατάσταση (πανικοβλημένο, επιπλέει
με δυσκολία, βήχει) υπάρχει η πιθανότητα να μην είχε καταδυθεί μόνος
του. Μπορεί ο πανικός του να προήλθε από την αδυναμία του να
ανταποκριθεί σε κάποιο σοβαρό περιστατικό του συντρόφου του, οπότε
αναδύθηκε για να ζητήσει βοήθεια. Όταν προσεγγίσουμε το ρωτάμε αν
καταδύθηκε με κάποιον άλλο που ενδεχομένως τώρα να κινδυνεύει
περισσότερο. Στην περίπτωση αυτή, δεν μπορούμε να δράσουμε μόνοι,
αφού
δεν πρέπει να αφήσουμε το θύμα μόνο του στην επιφάνεια. Κάτι τέτοιο θα
μπορούσε να γίνει μόνο στην περίπτωση που ένας δεύτερος αυτοδύτης ή
κάποιο σκάφος προσεγγίσει και ασφαλίσει το πρώτο θύμα. Σε αυτή την
περίπτωση επιχειρούμε νέα αναζήτηση στο σημείο που μας υπέδειξε το πρώτο
θύμα.
Καταγραφή στοιχείων – παρατηρήσεις.
Με την έξοδο από το νερό καλό
θα είναι ο διασώστης να καταγράψει διάφορα στοιχεία που θα φανούνε
χρήσιμα για τους γιατρούς. Μη ξεχνάτε πως η κατάσταση του θύματος μπορεί
να υποτροπιάσει ξαφνικά και χωρίς λόγο. Ρωτήστε τον άρρωστο όσο
διατηρεί τις αισθήσεις του για την ηλικία του, αν είχε στο παρελθόν
παρόμοιο ατύχημα (προηγούμενη προσβολή νόσου) ελέγξτε ποια αιτία
συνέβαλε στη δημιουργία του περιστατικού, ελέγξτε την ύπαρξη συμπτωμάτων
νόσου από αποσυμπίεση, πνευμονικού βαροτραύματος κ.λπ. Ακόμη,
παρατήρησε τον εξοπλισμό του για να
διαπιστώσεις αν ήταν αυτός η
αιτία του περιστατικού π.χ. αν υπήρχε αέρας στη φιάλη, η ροή του αέρα
ήταν φυσιολογική, το τζάκετ του λειτουργεί κ.λπ.
Οργάνωση και εφαρμογή σχεδίου υποβρύχιας αναζήτησης και ρυμούλκησης.
Πραγματοποιείται από έναν έμπειρο αυτοδύτη ή από ομάδα αυτοδυτών
που βοηθούν τον πιο έμπειρο που τίθεται επικεφαλής. Η συνεργασία μιας
ομάδας είναι αποφασιστικός παράγοντας σε τέτοιες περιπτώσεις για την
επιτυχία του εγχειρήματος. Μη ξεχνάτε ότι μπορεί να σώσει μια ζωή. Σε
αυτήν τη περίπτωση η κατανομή των ρόλων στον καθένα πρέπει να είναι
αστραπιαία. Οι διαταγές του αρχηγού πρέπει να εκτελούνται επακριβώς
χωρίς δεύτερη συζήτηση. Κάθε δευτερόλεπτο που χάνεται μπορεί να είναι
μοιραίο. Ο αρχηγός αποστολής τοποθετεί ένα βοηθό σε μέρος όπου μπορεί να
βλέπει το σημείο όπου φάνηκε ο αυτοδύτης για τελευταία φορά, όπου
φαίνονται φυσαλίδες από τον ρυθμιστή του κ.λπ. Ο βοηθός έχει ως χρέος να
κατευθύνει
τους αυτοδύτες επιφανείας στο σημείο αναφοράς δηλαδή εκεί όπου
πιστεύεται πως είναι ο χαμένος αυτοδύτης. Μπορεί να το κάνει αυτό πάνω
από ένα σκάφος ή από την ξηρά ανάλογα την περίπτωση. Αυτοδύτες
επιφανείας είναι όσο το δυνατόν περισσότεροι εθελοντές. Χρέος τους είναι
να σαρώσουν την επιφάνεια με σκοπό να ανακαλύψουν από ψηλά τον χαμένο
αυτοδύτη. Αυτό γίνεται μόνο σε περίπτωση που δεν υπάρχουν άλλοι
αυτοδύτες και φυσικά όταν τα νερά είναι καθαρά.
Σε αντίθετη περίπτωση ο ρόλος τους υποβαθμίζεται και περιορίζεται στη
ρυμούλκηση του θύματος αφού τον βρει ο αυτοδύτης – διασώστης. Τους
αυτοδύτες επιφανείας καθοδηγεί ο βοηθός από το σκάφος ή από την ξηρά με
σήματα των χεριών, φωνές, σφυρίγματα, νοήματα κ.λπ. για το ποια
κατεύθυνση πρέπει να ακολουθήσουν. Ο αυτοδύτης – διασώστης σαρώνει τον
βυθό και δέχεται πληροφόρηση για το που μπορεί να είναι ο χαμένος
αυτοδύτης μέσω των αυτοδυτών επιφανείας με νοήματα. Για να γνωρίζουν οι
αυτοδύτες επιφανείας που βρίσκεται ο αυτοδύτης – διασώστης
μπορεί να έχει ένα σχοινί που στην άκρη του στην επιφάνεια να είναι δεμένο με ένα πλωτήρα – σημαδούρα.
Μόλις εντοπιστεί ο χαμένος αυτοδύτης πρέπει να δράσει αστραπιαία γιατί ο χρόνος κυλάει σε βάρος του θύματος. Αμέσως ειδοποιεί τους αυτοδύτες επιφανείας με τράβηγμα του σχοινιού και εκείνοι με τη σειρά τους τον βοηθό στο σκάφος ή στην ξηρά. Ο τελευταίος τηλεφωνεί στο τοπικό λιμεναρχείο και αναφέρει για επείγον καταδυτικό περιστατικό. Επίσης, ενημερώνει τον κοντινότερο θάλαμο αποσυμπίεσης και ειδοποιεί το ΕΚΑΒ στο 166 ακολουθώντας τα παρακάτω βήματα: – Δηλώνει τον Αριθμό Τηλεφώνου (Κινητό ή Σταθερό) από το οποίο καλεί
– Αναφέρει από ποια περιοχή καλεί (π.χ. πόλη – χωριό κ.λπ)
– Δίνει την ακριβή διεύθυνση ή τοποθεσία, περιγράφει την περιοχή και κάποιο χαρακτηριστικό σημείο (π.χ. εκκλησία – σχολείο κ.λπ.) για να σας βρει πιο εύκολα και πιο γρήγορα το ασθενοφόρο.
– Αν πρόκειται για απομακρυσμένη καταδυτική περιοχή, πηγαίνει στον πιο πολυσύχναστο δρόμο για να κατευθύνει τους επαγγελματίες διασώστες στο σημείο γρήγορα.
– Αναφέρει πόσα θύματα υπάρχουν.
– Δεν κλείνει το τηλέφωνο πρώτος και πριν το κλείσει ρωτάει τον τηλεφωνητή του ΕΚΑΒ, αν χρειάζεται κάποια άλλη πληροφορία, ίσως χρειασθεί περισσότερα στοιχεία από αυτά που δώσατε και μετά κλείνει το τηλέφωνο.
– Και προσπαθεί να μείνει ψύχραιμος.
Στη συνέχεια αφού γίνουν όλα τα παραπάνω φροντίζει να έχει κοντά του κουβέρτα, καθαρό ιατρικό οξυγόνο και χαρτί για να κρατήσει σημειώσεις. Καθώς συμβαίνουν όλα αυτά έξω από το νερό ο αυτοδύτης – διασώστης έχει ήδη προσεγγίσει το χαμένο αυτοδύτη.
Αν βρεθεί αντιμέτωπος με αναίσθητο αυτοδύτη πρέπει το συντομότερο δυνατό να τον βγάλει στην επιφάνεια.
–
Σε πρώτη φάση του αφαιρεί τα βάρη και αν έχει αέρα του φουσκώνει το
τζάκετ. Στη συνέχεια ελέγχει αν έχει τον ρυθμιστή στο στόμα (αν όχι του
τοποθετεί τον εφεδρικό δικό του ρυθμιστή).
– Τοποθετεί το σώμα του στο πίσω μέρος του θύματος και κρατώντας το κεφάλι του προς τα πίσω για να είναι όσο γίνεται ανοιχτοί οι αεροφόροι οδοί (έτσι πετυχαίνει τη διαρκή βατότητα του αναπνευστικού συστήματος) αρχίζει την ανάδυση.
– Κατά την ανάδυση με το ένα χέρι του συγκρατεί τον ρυθμιστή στο στόμα του θύματος (έτσι δεν μπαίνει νερό στις αεροφόρους οδούς που είναι ανοιχτές λόγω της υπερέκτασης της κεφαλής).
Φτάνοντας στην επιφάνεια με το θύμα.
Τρόποι απλής ρυμούλκησης.
– Υπάρχει η περίπτωση το θύμα να έχει υποστεί κάταγμα αυχενικής μοίρας ή χτύπημα στη σπονδυλική στήλη και θα πρέπει να τον μεταφέρεις όσο γίνεται ακινητοποιημένο.
– Τοποθέτησε τα χέρια του στην ανάταση δεξιά και αριστερά από τα αυτιά του.
– Σφίξε στο ύψος των αυτιών του τα μπράτσα σου και εμπόδισε έτσι τον αυχένα του να μετακινείτε πάνω – κάτω και δεξιά – αριστερά.
– Προωθήσου στο νερό με απαλές και αργές κινήσεις των
ποδιών σου προς τα πίσω.
– Μην αποχωριστείς τον εξοπλισμό σου παρά μόνο τα βάρη για να διευκολύνεις την επίπλευση και τη μετακίνησή σου.
Ρυμούλκηση απο τη φιάλη ή τον εξοπλισμό.
Σε ασφαλές σημείο.
Βγαίνοντας στην επιφάνεια ο διασώστης έρχεται αντιμέτωπος με την σημαντικότερο κομμάτι μιας διάσωσης, την αναζωογόνηση και υποστήριξη της ζωής του θύματος. Τοποθετεί το θύμα σε ασφαλές σημείο.
Ζητάει βοήθεια απο τους συντρόφους του και πραγματοποιεί τα παρακάτω:
– Ελέγχει την αναπνοή του.
– Τοποθετεί μάσκα συνδεδεμένη με φιάλη καθαρού οξυγόνου συνεχούς ροής.
– Τον σκεπάζει με κουβέρτα.
– Περιμένει να έρθει γιατρός και μεταφορικό μέσον.
Καθώς γίνονται
όλα αυτά ο βοηθός που είναι επιφορτισμένος με αυτό τον ρόλο κρατάει
σημειώσεις γύρω από το περιστατικό που θα φανούν χρήσιμες στους γιατρούς
(όπως αναλύθηκε παραπάνω). Αν το θύμα συνέλθει είναι χρήσιμο να
καταγραφούν στοιχεία και αυτό γιατί θύματα που έχουν υποστεί νόσο των
δυτών είναι δυνατόν έπειτα από λίγο να πέσουν σε λιποθυμικό σοκ. Αυτό
σημαίνει πως χρήσιμες πληροφορίες που μπορεί να δώσει το θύμα γύρω από
το συμβάν θα μείνουν άγνωστες.
Στοιχεία που μπορούμε να καταγράψουμε.
– Ονοματεπώνυμο θύματος.
– Ηλικία.
– Τηλέφωνο.
– Διεύθυνση.
– Είδος εκπαίδευσης που έχει λάβει.
– Αριθμός καταδύσεων που έχει κάνει.
– Περιοχή του συμβάντος.
– Βάθος που βρέθηκε το θύμα.
– Θέση που βρέθηκε το θύμα.
– Καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν.
– Αν διαπίστωσε κάτι περίεργο στον εξοπλισμό του που να καθιστούσε κατά τη γνώμη του δυσχερή την κατάδυση (π.χ. μπλέξιμο σε δίχτυα).
– Πόσο αέριο είχε μείνει στη φιάλη.
– Χρόνος σωστικής ενέργειας (υπολογίζεται από τη στιγμή που παρατηρήθηκε η εξαφάνιση μέχρι τη στιγμή της μεταφοράς του έξω στη στεριά).
Έξοδος θύματος απο το νερό και τρόποι μεταφοράς.
Περίπτωση 1
Επιβίβαση αναίσθητου θύματος σε σκάφος με ντεκ.
– Μπες μέσα στο σκάφος.
– Οριζοντίωσε τον πάσχοντα αν βρίσκεται μπρούμυτα.
– Αφαίρεσε του τον εξοπλισμό.
– Τοποθέτησε τα χέρια του στην πλατφόρμα του σκάφους.
– Βάλε το σώμα σου γύρω από το δικό του μέχρι να ακουμπήσουν τα χέρια του στην πρύμνη του σκάφους.
– Σταύρωσε τα χέρια του θύματος τοποθετώντας τη μια παλάμη του πάνω στην άλλη.
– Κράτησε τα με το ένα χέρι σου και μετατοπίσου στο πλάι.
– Πιάσε από τους καρπούς το θύμα.
– Λύγισε τα γόνατα σου, τράβηξε τον επάνω όπως παρατηρείς στις 3 παρακάτω εικόνες.
Προσοχή! Αν το θύμα είναι υπέρβαρο, αυτός ο τρόπος φορτίζει πολύ τη
μέση
και ειδικά τους μεσοσπονδύλιους δίσκους στην οσφυϊκή μοίρα και πρέπει
να αποφεύγεται. Προστατεύοντας το κεφάλι του λύγισε το κορμί του εμπρός.
Καθώς θα αφήνεις τα χέρια του τράβα τα πόδια του επάνω στο σκάφος.
Περίπτωση 2
Επιβίβαση υπέρβαρου αναίσθητου θύματος σε ψηλό σκάφος.
– Θα χρειαστούν 3 διασώστες, μια κουβέρτα, ένα πανί ή ένα δίχτυ και δύο κομμάτια σχοινί.
– Ο ένας διασώστης πέφτει στο νερό και οριζοντιώνει το θύμα
– Οι άλλο δύο ρίχνουν το δίχτυ στο νερό.
– Ο πρώτος διασώστης τοποθετεί το θύμα στο δίχτυ.
– Οι διασώστες τραβούν το θύμα που ρολάρει μέσα στο δίχτυ πάνω στο
σκάφος.
Περίπτωση 3
Επιβίβαση αναίσθητου θύματος σε σκάφος με σκάλα (π.χ. ιστιοπλοϊκό)
– Τοποθέτησε το θύμα σε θέση τέτ-α-τέτ με σένα.
– Με τα χέρια σου κρατήσου στη σκάλα.
– Τοποθέτησε το σε όρθια θέση.
– Βάλε τα χέρια του γύρω από τον λαιμό σου.
– Βάλε το ένα του πόδι να ακουμπά πάνω στο μηρό σου. Αυτό θα πρέπει να
συμβαίνει συνέχεια για να μη σου γλιστρήσει.
Περίπτωση 4
Έξοδος από το νερό σε αμμώδη και αβαθή περιοχή.
– Τοποθέτησε το θύμα στη μέση σου όταν φτάσεις στα ρηχά (το νερό να φτάνει μέχρι τη μέση σου).
– Πιάσε το θύμα με τα δυο σου χέρια. (Προϋποθέτει εύκολα διαχειρίσιμο θύμα, όχι υπέρβαρο)
– Γύρε ελαφρώς μπροστά γιατί ο τρόπος αυτός φορτίζει πολύ τα χέρια σου και μπορεί να κουραστούν.
Διάφορες περιπτώσεις εξόδου.
Πρωτότυπο Άρθρο του Κώστα Ανδρεάδη ©
Αγοράστε το βιβλίο μου σε e-Book για Tablets / Smartphones / PC με λογαριασμό PayPal ή Credit Card στο Payhip και σε έντυπη μορφή στο eBay με δωρεάν μεταφορικά για Ελλάδα. Επισκεφτείτε επίσης την σελίδα του βιβλίου στο Facebook για προσωπικές παραγγελίες και επικοινωνία με τον συγγραφέα αν επιθυμείτε να σας αποσταλεί με ΕΛΤΑ και προσωπική αφιέρωση!
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε τα σχόλια και τις απόψεις σας για το ιστολόγιο εδώ. Ευχαριστώ.