Μέθοδοι Υποβρύχιας Αναζήτησης

Παρακάτω θα αναφερθούμε στις πιο γνωστές μεθόδους που όλοι μας χρησιμοποιούμε όταν χρειαστεί να αναζητήσουμε φυσικά πρόσωπα ή αντικείμενα υποβρυχίως. Είναι σαφές πως δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστούν όλες οι μέθοδοι σε όλες τις περιπτώσεις ενός χαμένου αυτοδύτη ή ενός χαμένου αντικειμένου στο βυθό. Και αυτό γιατί καμία περίπτωση δεν είναι ίδια με την άλλη και οι παράμετροι μεταβάλλονται συνεχώς απο πολλές και διάφορες αιτίες, ωστόσο η ομάδα θα επιλέξει απο κοινού την κατάλληλη μέθοδο για κάθε περίπτωση λαμβάνοντας υπόψη της τις εκάστοτε συνθήκες.

Η επιλογή της κατάλληλης μεθόδου εξαρτάται από παραμέτρους όπως :
– Ύπαρξη και αξιοποίηση αυτόπτων μαρτύρων.
– Η διαύγεια του νερού.
– Το βάθος του νερού.
– Η θερμοκρασία.
– Ο διαθέσιμος εξοπλισμός.
– Ο αριθμός των διαθέσιμων ατόμων.
– Η εμπειρία του έμψυχου υλικού και ο βαθμός συνεργασιμότητας.
– Η ώρα της ημέρας.
– Η υδρόβια ζωή.
– Τα κύματα.
– Τα υποβρύχια ρεύματα.
– Οι κλιματολογικές συνθήκες.
– Η μόλυνση του νερού.
– Το μέγεθος της υποθαλάσσιας περιοχής.

Αλυσίδα Αυτοδυτών
Αν τα νερά είναι ρηχά μια ομάδα από αυτοδύτες μπορούν σίγουρα να δημιουργήσουν μια αποτελεσματική ομάδα έρευνας και διάσωσης. Οι αυτοδύτες πραγματοποιούν αλυσίδα πιάνοντας ο ένας το χέρι του άλλου. Δεν είναι απαραίτητο να είναι εκπαιδευμένοι αλλά να υπάρχει κάποιος έμπειρος (εκπαιδευτής) που να ηγηθεί της ομάδας και να εξασφαλίσει τη συνοχή της. Η αλυσίδα προϋποθέτει να γνωρίζουμε περίπου το σημείο που βρίσκεται το χαμένο άτομο έτσι ώστε η ομάδα να μπει στο νερό κάθετα με τη ξηρά και να κατευθυνθεί παράλληλα με την ακτή σαρώνοντας το βυθό όπως στο σχήμα παρακάτω.

Προσωπική Αναζήτηση
Ένας διασώστης αυτοδύτης μπορεί μόνος του να αναζητήσει ένα χαμένο άτομο σε ρηχό νερό εκτελώντας παρόμοια τεχνική με την παραπάνω με τη διαφορά πως θα του πάρει περισσότερο χρόνο για να ερευνήσει την ίδια θαλάσσια περιοχή. Σε αυτή τη περίπτωση πρέπει να υπάρχει και η ανάλογη εμπειρία. Είναι ευνόητο πως όσα περισσότερα άτομα σαρώνουν μια περιοχή τόσο πιο γρήγορα θα έχουμε αποτελέσματα.

Ημικυκλική Μέθοδος απο Ξηρά
Θεωρείται παραλλαγή της κυκλικής μεθόδου που θα αναλυθεί παρακάτω. Απαιτεί οπτικό σάρωμα με επίκεντρο ένα σταθερό σημείο που υπάρχει στην ξηρά και ελέγχεται από έναν άλλο διασώστη. Εδώ συμμετέχουν ένας ή περισσότεροι αυτοδύτες οι οποίοι κρατούν το σχοινί, η άλλη άκρη του οποίου βρίσκεται σε σταθερό και ελεγχόμενο σημείο στη στεριά. Μια διαφορά με τα προηγούμενα σχήματα αναζήτησης είναι πως οι αυτοδύτες δεν βρίσκονται κοντά ο ένας στον άλλον όταν τα νερά είναι ρηχά, αλλά βρίσκονται εκεί όπου τελειώνει το οπτικό πεδίο του άλλου. Στην περίπτωση που έχουμε νερά χαμηλής ορατότητας οι αυτοδύτες πρέπει να βρίσκονται δίπλα ο ένας στον άλλο συνεχώς. Με το σώμα τους σαρώνουν το βυθό και μόλις εκτελεστεί ένα πλήρες ημικύκλιο από τη μια μεριά του υφάλου έως την άλλη, (δηλαδή 180 μοίρες) ο διασώστης που βρίσκεται έξω χαλαρώνει το σχοινί ώστε οι αυτοδύτες που βρίσκονται στο νερό να επιστρέψουν πίσω αλλά διανύοντας αυτή τη φορά μεγαλύτερη ακτίνα.

Κυκλική Μέθοδος
Η δημοφιλέστερη μέθοδος μαζί με το σχήμα V που θα δούμε παρακάτω είναι η κυκλική μέθοδος. Μια άγκυρα τοποθετείται ως σημείο αφετηρίας κάτω από το νερό. Εκεί βρίσκεται ένας διασώστης αυτοδύτης (Rescue Diver No 1) Αυτός κρατάει ένα σχοινί μεγάλου μήκους ανάλογο με το μέγεθος της περιοχής που θα σαρωθεί. Στο άλλο άκρο του σχοινιού βρίσκονται ένας ή περισσότεροι διασώστες αυτοδύτες (Rescue Divers No 2, 3 κ.ο.κ). Αυτοί ξεκινούν να κάνουν κύκλους 360 μοιρών γύρω από την άγκυρα. Έτσι ελέγχουν οπτικά τον βυθό. Μόλις ολοκληρωθεί ο κύκλος ο Νο 1 από το κέντρο του κύκλου αφήνει τόσο σχοινί ώστε οι υπόλοιποι να διανύουν τώρα κύκλο μεγαλύτερης διαμέτρου. Η νέα θέση των διασωστών είναι τώρα στο σημείο όπου δεν είχε ελεγχθεί οπτικά στον προηγούμενο κύκλο. Η μέθοδος αυτή επιβάλλει στον εξωτερικό από τους διασώστες της γραμμής να είναι ο ταχύτερος κολυμβητής με την καλύτερη φυσική κατάσταση γιατί είναι φανερό πως κατά την πραγματοποίηση του κύκλου αυτός θα διανύσει τη μεγαλύτερη απόσταση.

Σχήμα V
Είναι το πιό δημοφιλές σχήμα εξερεύνησης μαζί με το κυκλικό σχήμα. Αποτελείται από έναν αρχηγό που βρίσκεται στη κορυφή και καθοδηγεί την υπόλοιπη ομάδα χωρίς να σημαίνει πως την ρυμουλκεί. Ο αρχηγός κρατάει απλά ένα σχοινί που σέρνεται πίσω του. Πιο πίσω του ένας άλλος αυτοδύτης κρατάει το σχοινί και ονομάζεται αυτοδύτης κορυφής του V. Οι υπόλοιποι αυτοδύτες τοποθετούνται δεξιά και αριστερά από τον αυτοδύτη κορυφής, πιάνοντας τον από τη ζώνη ή κάποιο σχοινί που είναι δεμένο πλάι του και κρέμεται πίσω του. Το ίδιο κάνουν και οι υπόλοιποι πιάνοντας όσοι βρίσκονται στη δεξιά μεριά του V με το δεξί τους χέρι και όσοι βρίσκονται αριστερά με το αριστερό τους τον προηγούμενο αυτοδύτη της σειράς. Αυτό που έχει σημασία είναι το χέρι τους να βρίσκεται σε γωνία 45 μοιρών στον αγκώνα ώστε να έχουμε σωστό σχήμα V.

Απόλυτη ανάγκη είναι οι αυτοδύτες να ξέρουν να επικοινωνούν:

– Μεταξύ τους.
– Με τον αυτοδύτη κορυφής του V.
– Ο αυτοδύτης κορυφής με τον αρχηγό.
Όλοι χρησιμοποιούν τραβήγματα σχοινιών μέσα στο νερό για επικοινωνία μεταξύ τους. Είναι πολύ σημαντικό να μη χαλάσει το σχήμα V σε περίπτωση που ένας αυτοδύτης αποφασίσει πως για κάποιο λόγο πρέπει να αναδυθεί. Τότε με το ελεύθερο χέρι του πιάνει τον επόμενο αυτοδύτη που κρατάει και τον τοποθετεί στο δέσιμο που κρατούσε αυτός και με αυτον τον τρόπο η αλληλουχία δεν ανατρέπεται. Οι αυτοδύτες φορούν 1-2 κιλά παραπάνω επειδή στο μεγαλύτερο μέρος της εξερεύνησης πρέπει να βρίσκονται στο βυθό. Ουσιαστικά, η αναζήτηση γίνεται με το ελεύθερο χέρι τους το οποίο σαρώνει το βυθό. Οι αυτοδύτες πρέπει να είναι προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν μια θάλασσα ταραγμένη ή θολά νερά ή ένα βυθό βραχώδη και ανώμαλο. Το πιθανότερο άλλωστε είναι να έχει χαθεί κάποιος σε μια βραχώδη περιοχή και όχι σε μια αμμώδη και ομαλή περιοχή. Για λόγους ασφαλείας καλό είναι μια βάρκα υποστήριξης να συνοδεύει το σχήμα V.

Μπάρα Ρυμούλκησης »Del Ben»
Δεν απαιτεί μεγάλη ενεργειακή δαπάνη από τους αυτοδύτες προκειμένου να μετακινηθούν προς τα εμπρός. Μια βάρκα κωπήλατη ή μηχανοκίνητη ρυμουλκεί μέσω σχοινιών ένα σωλήνα ο οποίος βρίσκεται σε κάθετη θέση ως προς την κατεύθυνση της βάρκας. Με το αριστερό χέρι τους οι αυτοδύτες κρατούν το σωλήνα. Με το δεξί τους χέρι σαρώνουν το βυθό. Προσοχή πρέπει να δοθεί στα βάρη, ώστε η πλευστότητα των αυτοδυτών να είναι ελαφρά αρνητική. Πρέπει να βρίσκονται κοντά στον πυθμένα για να τον σαρώνουν με το χέρι τους κυρίως σε θολά νερά. Τα σχοινιά οδήγησης που συνδέουν τους αυτοδύτες αποτελούν στην ουσία τις κεραίες τους γιατί χωρίς αυτά δεν έχουν την αίσθηση του προσανατολισμού σε ένα βυθό που μπορεί να είναι σκοτεινός, λασπώδης και θολός. Ιδανική μέθοδος για λεπτομερή έρευνα πεδίου.

Έρευνα με την Μέθοδο των 2 Παράλληλων Γραμμών
Τοποθετούμε δύο παράλληλα σχοινιά στην υπό έρευνα περιοχή (σχοινί 1ο και 2ο ). Μπορούν να έχουν όσο μήκος χρειάζεται με βάση τις υποψίες για την πιθανή θέση του θύματος. Για να σταθεροποιηθούν ποντίζουμε μια άγκυρα και τοποθετούμε μια σημαδούρα στα δύο άκρα κάθε σχοινιού. Κάθετα στα σχοινιά αυτά τοποθετούμε με τη βοήθεια δύο κινητών συνδέσμων (clips – carabiner) ένα άλλο σχοινί (σχοινί 3ο ). Το σχοινί αυτό θα μπορεί με αυτό τον τρόπο να μετακινείται (σύρεται) ανάμεσα στα άλλα δύο. Δύο αυτοδύτες βρίσκονται εκατέρωθεν του 3ου σχοινιού, ο καθένας από αντίθετη κατεύθυνση. Κολυμπούν προς το απέναντι σχοινί κοιτώντας ο ένας αριστερά και ο άλλος δεξιά (δηλαδή από το 1ο στο 2ο ή από το 2ο στο 1ο ). Μόλις φτάσουν στο απέναντι κάθετο σχοινί μετατοπίζουν το συρόμενο σχοινί (σχοινί 3ο ) έτσι ώστε να σαρώσουν τώρα μια νέα περιοχή.

Μέθοδος Έρευνας 90ο
Σε σταθερό σημείο κοντά στο σημείο που υποψιαζόμαστε πως χάθηκε ο αυτοδύτης ή βρίσκεται υπό αναζήτηση αντικείμενο ποντίζουμε μια άγκυρα με μια σημαδούρα στην επιφάνεια. Στη συνέχεια:
– Διανύουμε 5μ. προς μια κατεύθυνση.
– Στρίβουμε δεξιά 90ο χρησιμοποιώντας την πυξίδα.
– Διανύουμε 10 μ. προς τα δεξιά.
– Στρίβουμε δεξιά 90ο.
– Διανύουμε 15 μ. προς τα δεξιά πάλι.
– Στρίβουμε δεξιά 90ο και διανύουμε 20 μ. κ.ο.κ
Με αυτό τον τρόπο αναπτυσσόμαστε σε μια ευρύτερη περιοχή όπως φαίνεται στο σχήμα παρακάτω.

Μέθοδος Βεντάλιας (Μίσχος)
Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να έχουμε ένα σύστημα από σχοινιά τα οποία συνδέονται όλα στο κέντρο ενός μεταλλικού, ανοξείδωτου κύκλου που ονομάζεται »μίσχος». Τα σχοινιά απλωμένα σχηματίζουν μια βεντάλια μέσα στο βυθό. Επικεφαλής της ομάδας είναι ο πιο έμπειρος αυτοδύτης ο οποίος πρέπει να εξηγήσει πως θα λειτουργήσει όλη η ομάδα κάτω από το νερό. Καλό είναι να γίνεται πάντα επίδειξη στη ξηρά και να μοιραστούν ειδικές αρμοδιότητες στον καθένα από την αρχή. Έτσι θα γνωρίζει ο καθένας τον ρόλο του υποβρυχίως. Η μέθοδος αυτή απαιτεί συγχρονισμένη ομάδα με ψηλό επίπεδο συνεργασίας και ανάλογη εμπειρία από όλα τα μέλη της ομάδας. Το μήκος των σχοινιών μπορεί να αυξομειωθεί ανάλογα με τις απαιτήσεις της ομάδας π.χ. μεγαλώνει σε καθαρά νερά όπου η ορατότητα υποβρυχίως είναι καλή, απλώνοντας τη βεντάλια και αντιθέτως μειώνεται σε θολά νερά συγκλίνοντας οι αυτοδύτες προς τον μίσχο αυξάνοντας έτσι τη συνοχή της ομάδας. Στη περίπτωση αυτή χρειάζεται άψογη συμμετοχή από όλα τα μέλη της ομάδας καθώς και σωστή τοποθέτηση στη βεντάλια όλων των αυτοδυτών που γίνεται από τον αρχηγό της ομάδας ο οποίος γνωρίζει και τις δυνατότητες του καθενός. Όπως φαίνεται στο σχέδιο παρακάτω ο αρχηγός της ομάδας βρίσκεται στην κορυφή της βεντάλιας στη θέση Νο 1, δεξιά του και αριστερά του βρίσκονται οι επόμενοι αυτοδύτες Νο 2 και Νο 3, στη συνέχεια ακολουθούν οι αυτοδύτες Νο 4 και Νο 5, τελευταίος είναι ο αυτοδύτης ουράς Νο 6. Στη κορυφή και στην ουρά βρίσκονται οι πιο έμπειροι αυτοδύτες ο Νο 1 και ο Νο 6. Ο Νο 1 έχει συνεργασία με τους αυτοδύτες Νο 2 και Νο 3 στο πεδίο έρευνας Α, ενώ ο τελευταίος Νο 6 έχει συνεργασία με τους αυτοδύτες Νο 4 και Νο 5 στο πεδίο έρευνας Β. Εδώ όλοι οι αυτοδύτες προσέχουν και ελέγχουν την περιοχή που σαρώνουν προς όλες τις κατευθύνσεις (μέχρι εκεί που τους επιτρέπει η ορατότητα τους). Σε περίπτωση που υπάρχει αποτέλεσμα από έναν αυτοδύτη αυτός ειδοποιεί την ομάδα τραβώντας προς το μέρος του το σχοινί και όλη η ομάδα τότε συγκλίνει προς το μέρος του.

Αυτή η περίπτωση είναι αμιγώς Ελληνική προσπάθεια της ομάδας μου. Είμαστε πολύ περήφανοι γι' αυτό! Χρησιμοποιώντας τη γνώση απο τις προηγούμενες διεθνείς μεθόδους ανακαλύψαμε αυτή τη μέθοδο αναζήτησης και σάρωσης πεδίου. Προϋποθέτει έμπειρη ομάδα με αυτοδύτες που σαρώνουν μια τεράστια περιοχή με ένα και μόνο πέρασμα, αφού όπως παρατηρείτε στο σκίτσο το οπτικό πεδίο του κάθε αυτοδύτη καλύπτεται απο τους άλλους, χωρίς να υπάρχουν "τυφλά" σημεία.

Πρωτότυπο Άρθρο του Κώστα Ανδρεάδη ©

Αγοράστε το βιβλίο μου σε e-Book για Tablets / Smartphones / PC με λογαριασμό PayPal ή Credit Card στο Payhip και σε έντυπη μορφή στο eBay (για Έλληνες του εξωτερικού) με δωρεάν μεταφορικά για Ελλάδα. Επισκεφτείτε επίσης τη σελίδα του βιβλίου στο Facebook για προσωπικές παραγγελίες και επικοινωνία με τον συγγραφέα αν επιθυμείτε να σας αποσταλεί με ΕΛΤΑ και προσωπική αφιέρωση!