Παρατηρώντας τον υποβρύχιο κόσμο, με απόλυτη ασφάλεια

Πάνω ή κάτω από την επιφάνεια του νερού η εκπαίδευση για την ασφάλεια των παιδιών είναι ένα θαυμάσιο εργαλείο για την ανάπτυξη ορθών και υπεύθυνων συμπεριφορών, τόσο ατομικά, όσο και σε μια ομάδα με στόχο την ανίχνευση των πιθανών κινδύνων και την πρόληψη των ατυχημάτων από πολύ νεαρή ηλικία.

Αρχίζουμε να καταδύομαστε για τη συγκίνηση που προκαλεί το σπορ! Να είμαστε σε θέση να αιωρούμαστε στο κενό σαν να πετούσαμε, να αλληλεπιδράμε με τα ψάρια και τα συναρπαστικά θαλάσσια πλάσματα, να απολαμβάνουμε συνεχώς τα μεταβαλλόμενα χρώματα και τις αντανακλάσεις του βυθού. Εκείνοι που καταδύονται επωφελούνται από μια μοναδική, προνομιούχα προοπτική και τα παιδιά άλλα και οι έφηβοι μπορούν να μάθουν πολλά από το να βρίσκονται σε συχνή επαφή με τον υποβρύχιο κόσμο.

Νέοι αυτοδύτες: χαρακτηριστικά 

Γενικά, τα παιδιά είναι πολύ άνετα με το νερό και είναι υγιή, πράγματα τα οποία αποτελούν βασικές πτυχές της προσέγγισης των δραστηριοτήτων κατάδυσης. Καίνε πολλές θερμίδες και αυτή η παραγωγή θερμότητας αυξάνει την αρχική ανοχή τους στο κρύο. Όταν αρχίζουν να αισθάνονται κρύο όμως, χάνουν αυτή τη θερμότητα πιο γρήγορα από τους ενήλικες και χωρίς μια κατάλληλη θερμομόνωση είναι απλά πιο ευαίσθητα στην υποθερμία. Επιπλέον, στα παιδιά η ευσταχιανή τους σάλπιγγα στο αυτί είναι μικρότερη και δεν απομακρύνει εντελώς τα εξωτερικά υγρά, θέτοντάς τους σε μεγαλύτερο κίνδυνο σε πιθανές λοιμώξεις του αυτιού. Έχετέ το υπόψη σας αυτό!

Ωστόσο, η πιο σημαντική πτυχή που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όταν αναφέρεται σε νεαρούς αυτοδύτες είναι πιθανώς η ψυχολογική και γνωστική. Πρέπει να έχουμε κατά νου ότι τα παιδιά δεν είναι μικροί ενήλικες και ότι περνούν από μια διαδικασία ανάπτυξης και εξέλιξης τόσο σωματική όσο και ψυχολογική. Αυτό περιλαμβάνει την ικανότητά τους να παρακολουθούν τους ενήλικες και να μαθαίνουν από αυτούς, να αντιλαμβάνονται τους αόρατους κινδύνους και να είναι σε θέση να διαχειριστούν αγχωτικές καταστάσεις.

Οι περισσότερες οργανώσεις εκμάθησης αυτόνομης κατάδυσης περιλαμβάνουν εκπαιδευτικά προγράμματα καταδύσεων για παιδιά που αρχίζουν από την ελάχιστη ηλικία των 7-8, 10 ή 12 ετών. Τα μαθήματα αυτά λαμβάνουν υπόψη τις φυσικές, φυσιολογικές και ψυχολογικές προκλήσεις που αφορούν τα παιδιά, συνιστώντας τον κατάλληλο εξοπλισμό και τις τεχνικές, τα όρια έκθεσης και την αυστηρή εποπτεία απο τους ενήλικες.

Η ακόλουθη λίστα της DAN είναι ένας κατάλογος κανόνων ή απλές συστάσεις για να απολαμβάνετε μαζί την κατάδυση με πλήρη ασφάλεια.

Υγεία και καλή φυσική κατάσταση για τους νέους αυτοδύτες. Τα βασικά.

Προκειμένου να διευκολυνθεί ο στόχος του εκπαιδευτή κατά την αξιολόγηση ενός νεαρού εκκολαπτόμενου αυτοδύτη, πρέπει να λάβουμε υπόψη κάποιες πτυχές:

– Ψυχολογική ωριμότητα: ήρεμη και ορθολογική, το παιδί δεν είναι επιρρεπές σε συναισθηματικές εκρήξεις και δεν απογοητεύεται σε νέες καταστάσεις. Το παιδί κατανοεί την έννοια του κινδύνου.

– Εκπαιδευτική ωριμότητα: το παιδί μπορεί να μάθει ανεξάρτητα και να ακολουθήσει το θεωρητικό μέρος της πορείας εκπαίδευσης στη κατάδυση. Το παιδί θέτει ερωτήσεις και είναι σε θέση να εφαρμόσει στην πράξη τις πληροφορίες που έμαθε.

– Φυσική ωριμότητα: το παιδί πρέπει να μπορεί να κολυμπάει και να αισθάνεται άνετα στο νερό. Στην καταδυτική αγορά είναι λίγο δύσκολο να βρείτε καταδυτικό εξοπλισμό κατάλληλο για τα παιδιά και φυσικά τα παιδιά θα πρέπει να είναι έτοιμα να χρησιμοποιήσουν όποιον εξοπλισμό είναι διαθέσιμος με τον κατάλληλο και ασφαλή τρόπο καθοδηγούμενα απο τους εκπαιδευτές τους.

– Επιθυμία για κατάδυση: αυτό πρέπει να προέρχεται από το παιδί, όχι από τον γονέα. Δεν θα πρέπει ένας πατέρας να ζητάει από τον εκπαιδευτή να διδάξει το παιδί του, αλλά το ίδιο το παιδί να ζητάει από τον εκπαιδευτή να τον/την διδάξει να μάθει κατάδυση, όπως ο μπαμπάς.

– Ιατρική καταλληλότητα : το άσθμα βαριάς μορφής, η σοβαρή παχυσαρκία, η υπερκινητικότητα και η ADHD (Διαταραχή υπερκινητικότητας και έλλειψης προσοχής) είναι ιατρικές καταστάσεις που είναι συνήθως ασυμβίβαστες με την κατάδυση. Είναι πάντα καλή ιδέα να συζητήσετε με έναν γιατρό που είναι ειδικός στην ιατρική της κατάδυσης.

Οι 10 χρυσοί κανόνες για καταδύσεις αναψυχής

1. Κάντε μαθήματα κατάδυσης πέρα απο το πρώτο επίπεδο σε BLS (Basic Life Support), Πρώτες Βοήθειες, Παροχή Οξυγόνου πάντα απο εξειδικευμένους εκπαιδευτές
2. Κάντε μια ετήσια καταδυτική ιατρική εξέταση (επίσης σε περίπτωση ασθένειας ή τραυματισμού ή εάν είστε σε φαρμακευτική αγωγή)
3. Μείνετε τακτικά ενυδατωμένοι με πόσιμο νερό ή ισοτονικά ποτά. Αποφύγετε το αλκοόλ και τις έντονες σωματικές προσπάθειες, πριν και μετά από μια κατάδυση.
4. Ελέγχετε πάντα ότι ο εξοπλισμός σας είναι σε καλή κατάσταση και λειτουργεί τέλεια. Βεβαιωθείτε ότι το ζευγάρι σας είναι το κατάλληλο για την προγραμματισμένη κατάδυση
5. Φορέστε ένα BC (τζάκετ) που σας ταιριάζει, πάντα δύο ρυθμιστές πίεσης, έναν μετρητή πίεσης του αέρα και ένα μαχαίρι. Ακόμη και αν χρησιμοποιείτε έναν ψηφιακό υπολογιστή καταδύσεων, να έχετε πάντα μαζί σας έναν μετρητή βάθους, ένα ρολόι και καταδυτικούς πίνακες.
6. Πάντα να βουτάτε όταν οι καιρικές και θαλάσσιες συνθήκες είναι ευνοϊκές, με την κατάλληλη βοήθεια απο την επιφάνεια. Χρησιμοποιήστε πάντα έναν πλωτήρα σήμανσης επιφάνειας (SMB)
7. Καταδυθείτε πάντα μέσα στα όρια της πιστοποίησής σας. Αποφύγετε τα προφίλ «yo-yo» (πάνω-κάτω) και μην κρατάτε ποτέ την αναπνοή σας κατά την ανάδυση!
8. Αναδύεστε πάντα με ταχύτητα 9-10 μέτρων ανά λεπτό, χρησιμοποιήστε τα πιο προηγμένα μοντέλα αποσυμπίεσης και επιλέξτε τις πιο συντηρητικές ρυθμίσεις.
9. Σε περίπτωση που υποψιάζεστε για νόσο των δυτών ή ασθένεια της αποσυμπίεσης (DCS), χορηγείστε αμέσως καθαρό ιατρικό οξυγόνο 100% με έναν κατάλληλο ρυθμιστή και για τον απαραίτητο χρόνο. Μην επιχειρήσετε διαδικασίες επανασυμπίεσης μέσα στο νερό. Καλέστε την DAN.
10. Πριν πετάξετε με αεροπλάνο ακολουθήστε τις συστάσεις της DAN: περιμένετε τουλάχιστον 12 ώρες μετά από μία μόνο κατάδυση και τουλάχιστον 24 ώρες μετά από επαναλαμβανόμενες καταδύσεις ή καταδύσεις αποσυμπίεσης.

Περαιτέρω προτάσεις:

– Βεβαιωθείτε ότι είναι διαθέσιμο ένα κιτ πρώτων βοηθειών και ένα κιτ οξυγόνου.

– Η έναρξη (ακόμη και αργά) των συμπτωμάτων μετά από μια κατάδυση απαιτεί άμεση εξειδικευμένη ιατρική περίθαλψη. Καλέστε την DAN.

Αφυδάτωση και κατάδυση

Το νερό είναι θεμελιώδες για τη ζωή: είμαστε κατασκευασμένοι απο 70% νερό! Όταν χάνουμε περισσότερο νερό από αυτό που παίρνουμε, ευνοούμε την αφυδάτωση, μια κατάσταση που μπορεί να μας προκαλέσει προβλήματα όπως πονοκεφάλους, ευερεθιστότητα, σύγχυση, κόπωση, μυϊκούς σπασμούς.

Όλοι πρέπει να παραμένουν ενυδατωμένοι και ακόμα περισσότερο οι αυτοδύτες. Στην πραγματικότητα, κατά τη διάρκεια μιας κατάδυσης το σώμα μας πρέπει να είναι απόλυτα αποτελεσματικό και όλα τα όργανα (που αποτελούνται από μεγάλο μέρος του νερού) πρέπει να λειτουργούν τέλεια.

Εδώ είναι μερικοί παράγοντες που ευνοούν την αφυδάτωση:

– Ήλιος, ζέστη, ιδρώτας. Συχνά οι αυτοδύτες ταξιδεύουν σε τροπικές χώρες, όπου το κλίμα είναι ζεστό, ηλιόλουστο και μερικές φορές υγρό. Αυτές οι συνθήκες ευνοούν την εφίδρωση. Όταν ιδρώνουμε, χάνουμε τα υγρά και αφυδατώνουμε. Αν έχουμε ηλιακά εγκαύματα, χάνουμε τα υγρά ακόμα πιο γρήγορα. Όταν υπάρχει ηλιακό έγκαυμα, το δέρμα γίνεται κόκκινο και ζεστό, το σώμα μας αντιδρά στην αποστολή υγρών στο δέρμα. Ο ήλιος και ο άνεμος προκαλούν την εξάτμιση αυτών των υγρών και έτσι χάνουμε ακόμα περισσότερα.

– Θαλασσινό νερό. Στην παραλία, όταν βγούμε από το νερό και στεγνώνουμε, μερικοί κρύσταλλοι απο αλάτι παραμένουν στο δέρμα μας. Αυτοί οι κρύσταλλοι απορροφούν και παγιδεύουν μόρια νερού, τα οποία στη συνέχεια εξατμίζονται λόγω του ήλιου και του ανέμου, αυξάνοντας περαιτέρω την αφυδάτωση.

– Καταδύσεις. Ακόμα κι αν μια στολή μας κρατά αρκετά ζεστούς στο νερό, μας κάνει να ιδρώνουμε αν τη φοράμε για μεγάλες χρονικές περιόδους στην επιφάνεια. Τέλος, ο αέρας στις φιάλες μας είναι ξηρός και οι πνεύμονες μας εργάζονται να τον μετατρέψουν σε πιο υγρό. Για να το κάνουν αυτό, χάνουμε επίσης σε υγρά.

Πώς να αποτρέψετε την αφυδάτωση:

– Το πιο εύκολο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να πίνετε πολλά υγρά.

– Προστατεύστε τον εαυτό σας από τον ήλιο και τα ηλιακά εγκαύματα.

– Τις ζεστές ημέρες, μην φοράτε τη στολή σας μέχρι να είστε έτοιμοι να βουτήξετε.

– Στο τέλος κάθε κατάδυσης, ξεπλύνετε το αλάτι απο το σώμα σας με γλυκό νερό

Προσοχή στη σημαία

Η γνωστή κόκκινη/άσπρη καταδυτική σημαία ή η σημαία Alfa άσπρο/μπλέ είναι ένα σήμα προειδοποίησης και προστασίας, το οποίο χρησιμοποιείται στο νερό για να υποδείξει ότι υπάρχει ένας αυτοδύτης κάτω, έτσι ώστε τα σκάφη (πλοία, σκάφη, σανίδες surf, τζετ σκι κ.λπ.) να γνωρίζουν ότι πρέπει να κρατούν μια ασφαλή απόσταση και να μειώσουν ταχύτητα.

Είναι σημαντικό για όποιον χειρίζεται ένα σκάφος να αναγνωρίσει τη σημαία του αυτοδύτη, προκειμένου να αποφευχθούν τα ατυχήματα. Τα σκάφη θα πρέπει να διατηρούν απόσταση τουλάχιστον 100 μέτρων από τη σημαία, η οποία μπορεί είτε να συνδεθεί με έναν πλωτήρα – σημαδούρα, είτε να ανυψωθεί σε μια βάρκα και πρέπει να είναι ορατή από όλες τις κατευθύνσεις.

Οι αυτοδύτες πρέπει επίσης να έχουν το δικό τους ρόλο για την αποφυγή των ατυχημάτων, διατηρώντας όσο το δυνατόν πιο κοντά τους τη σημαία (σε απόσταση 50 μέτρων) και όσο το δυνατόν πιο μακριά από οποιοδήποτε σκάφος. Ακόμα κι αν υποβρυχίως επικρατεί ησυχία, οι ήχοι απο τα σκάφη είναι δυνατή και ακούγονται από απόσταση, ενώ δεν πρέπει να παραβλέπουν ότι υπάρχουν και άλλα σκάφη όπως τα ιστιοφόρα που είναι εξαιρετικά ήσυχα και μπορεί να τους αιφνιδιάσουν.

Νέοι ανήλικοι αυτοδύτες.

Το πιο σημαντικό πράγμα είναι ότι έχετε την επιθυμία να βουτήξετε! Θα είναι καθήκον του εκπαιδευτή σας να αξιολογήσει την ικανότητά σας να κάνετε κατάδυση. Μια απόφαση που θα ληφθεί σε συμφωνία με τους γονείς σας και με βάση το πόσο καλά θα δείξετε ότι είστε άνετοι στο νερό.

Να θυμάστε πάντα:

– Στην επιφάνεια, προστατεύστε τον εαυτό σας από τον ήλιο, παραμείνετε στη σκιά κατά τη διάρκεια του πιο καυτού μέρους της ημέρας, πίνετε πολύ νερό και κρατηθείτε ενυδατωμένοι.

– Στο νερό, βουτήξτε πάντα μέσα στα όρια της πιστοποίησής σας και πάντα με εκπαιδευτή ή πιστοποιημένο γονέα. Όταν κάνετε κατάδυση, μην κρατάτε ποτέ την αναπνοή σας!

Κλείνοντας, ας θεωρήσουμε κάθε κατάδυση σαν δώρο, εκπαιδευτική εμπειρία και ευκαιρία. Ας χρησιμοποιήσουμε όλες τις αποτυχίες ως ευκαιρίες για να αναλύσουμε τις πιθανές απαντήσεις, τις δυνατότητες και τις στρατηγικές πρόληψης παρέα με το ζευγάρι μας. 

---

Βιβλιογραφία

DAN the Safety Man, Beach Safety Tips. DAN Staff (www.diversalertnetwork.org/files/dsm.pdf)

Children and Diving – What are the real concerns?  Matías Nochetto, M.D. (Alert Diver — Q4 Fall 2015)

Linee guida per la sicurezza dei bambini – DAN Staff (www.alertdiver.eu)

Rendere la subacquea sicura e divertente per i bambini – DAN Staff

Sicurezza in immersione: non è per caso – Dan Orr

---

Ο Cristian Pellegrini είναι ειδικός ψηφιακού μάρκετινγκ και επικοινωνιών της DAN (Divers Alert Network) Europe και συντάκτης του AlertDiver.eu, του online διεθνούς περιοδικού καταδύσεων που προωθεί την αποστολή της DAN.

Ελλήνισε και απέδωσε Κώστας Ανδρεάδης ©

Aγοράστε το βιβλίο μου σε e-Book για Tablets / Smartphones / PC με λογαριασμό PayPal ή Credit Card στο Payhip και σε έντυπη μορφή στο eBay με δωρεάν μεταφορικά για Ελλάδα. Επισκεφτείτε επίσης την σελίδα του βιβλίου στο Facebook για προσωπικές παραγγελίες και επικοινωνία με τον συγγραφέα αν επιθυμείτε να σας αποσταλεί με ΕΛΤΑ και προσωπική αφιέρωση!